تصویری از بینالود
شهرستان زیبای نیشابور در حد فاصل مدار ۳۵ درجه و چهل دقیقه تا ۳۶ درجه و۵۰ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۸ درجه و۱۵ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه قرار گرفته و از شهرستانهای شمالی استان خراسان رضوی میباشد. شهرستان نیشابور، از شمال با شهرستان قوچان از شرق با چناران و مشهد از جنوب با تربت حیدریه و کاشمر از غرب با سبزوار و از شمال غرب با فاروج از استان خراسان شمالی مرتبط است و در مسیر جاده ابریشم و مسیر ترانزیتی تهران-مشهد-افغانستان واقع میباشد. سالانه میلیونها زائر حرم علی بن موسیالرضا از آن عبور میکنند و همچنین از طریق دو جاده فرعی به قوچان و کاشمر نیز متصل است. در نتیجه این شهرستان، از موقعیت ژئوپلیتیک بسیار خوبی برخوردار میباشد.
این شهرستان به دلیل داشتن نقاط مرتفع و پست دارای آب و هوای متفاوت است. به دلیل بارندگی سالیانه نسبتا زیاد اید شهرستان دارای کشاورزی گسترده و فضای سبز وسیع میباشد. هوای بخشهای سرولایت، قدمگاه، فدیشه و حومه معتدل و هوای قراء و قصباتی که در کوه و درههای بینالود واقع شدهاند سرد است، لیکن دهستان عشقآباد و طاغنکوه که در جنوب این شهرستان قرار دارند شوره زار و گرمسیر است به خصوص در فصل بهار و پائیز بادهای شدیدی در این محل میوزد، در بعض سالها بر اثر شدت وزش باد قسمتی از زراعت اهالی زیر شن مستور میشود.
این شهرستان طبق آخرین تقسیمات کشوری ایران متعلق به استان خراسان رضوی بوده. شهرستان نیشابور پس از شهرستان مشهد به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت خراسان رضوی شناخته میشود و خود شامل چهار بخش، هفت شهر و ۱۳ دهستان به شرح زیر میباشد:
بخشها و دهستانها به تفکیک:
شهرها: نیشابور
شهر: چکنه
شهرها: عشقآباد
شهر: همتآباد
جلگه نیشابور از شمال و شرق به بلندترین ارتفاعات استان؛ یعنی، ارتفاعات معروف بینالود از جنوب به ارتفاعات کوه سرخ کاشمر و چهل تن تربت حیدریه و از غرب به کویر سبزوار ختم میشود و از حاصلخیزی بسیار بالایی برخوردار است، به طوری که این شهر را به آب و هوای خوب و باغات سرسبز و تنوع میوههایش میشناسند. اکثر مناطق حاصلخیز و پر جمعیت در شمال این شهرستان قرار دارند، به طوریکه ۶ شهر از هفت شهر آن نیز در این منطقه واقع شدهاند و رودخانههای بسیاری در آن جریان دارند که مهمترین آنها رودخانه کال شور سبزوار است که از ارتفاعات این شهرستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از سبزوار به دشت کویر میریزد و سایر رودخانهها عبارتاند از درود، خور، بوژان، باغرود، میرآباد، طاغان، بار، بقیع و سرولایت. ارتفاعات این شهرستان هرچند در ردیف صد قله بلند ایران قرار دارند اما به دلیل شباهت به رشته کوههای البرز، از زیبایی کم نظیری برخوردارند. بلندترین قله این شهرستان یعنی بینالود با ارتفاع ۳۲۱۱ متر به بام خراسان شهرت دارد و در نزدیکی روستای بوژان قرار دارد. سایر قلل عبارتاند از شیرباد به ارتفاع ۳۱۴۰ متر، طاغنکوه به ارتفاع ۳۰۶۹ متر، بقیع (۲۷۱۳ متر)، عطائیه (۲۳۱۰ متر)، گرماب (۲۰۷۶ متر).
مسلمانان ۹۹٪ جمعیت شهرستان نیشابور را تشکیل می دهند که مذهب شیعه دوازده امامی اکثریت و شیعه اسماعیلی اقلیت است.مسیحی ها %۰۱۶/۰ و زرتشتی ها %۰۳/۰ پیروان سایر ادیان در شهرستان نیشابور هستند
در مورد گویش فارسی زبان نیشابور این مقالهها را ببینید:گویش نیشابوری، لهجه نیشابوری
گویش فارسی زبانان این شهرستان گویشی منحصر بفرد و خاص بین فارسی زبانان دیگر مناطق است. در این گویش کلمات اصیل فارسی و پهلوی به وفور دیده میشود. همچنین زبان ترکی خراسانی، و کردی گویش کرمانجی در شهرستان نیشابور رایج است.
در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی، شهرستان نیشابور تعداد ۴۴۸٬۱۷۰ نفر جمعیت داشتهاست. ;که از این لحاظ ۲۸ امین شهرستان پر جمعیت ایران به شمار میرود.[۱]